O wyspie
Położenie
Zanzibar (Unguja w suahili) położony na Oceanie Indyjskim, 40 km od wybrzeży Afryki Wschodniej jest największą wyspą Archipelagu Zanzibar, w skład którego wchodzi również Pemba oraz kilka mniejszych wysepek. Archipelag należy do Zjednoczonej Republiki Tanzanii, lecz jest regionem autonomicznym. Wyspa leży na półkuli południowej, blisko równika, w tej samej strefie czasowej co Europa Wschodnia. Różnica czasu pomiędzy Polską a Zanzibarem jest niewielka. W lecie: +1h, w zimie: +2h.
Powierzchnia Zanzibaru wynosi 1658 km². Wyspa ma 110 km długości i 40 km szerokości. Mieszka tu około 1 mln ludzi, słynących z pogodnego uosobienia i serdeczności. Większość to muzułmanie.
Nazwa Zanzibar pochodzi od arabskich słów „zinj” czyli „czarny” oraz „barr” – „ziemia, ląd”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „ziemię czarnych ludzi”. Stolicą i jedynym miastem jest Zanzibar Town (gdzie urodził się Freddie Mercury), z zabytkową częścią Stone Town, wpisaną na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zanzibar, dzięki swojemu położeniu, od zawsze przyciągał podróżników z różnych stron świata. Pierwsi przybyli tu Persowie i Arabowie. W XVI wieku wyspę opanowali Portugalczycy, a sto lat później Zanzibar stał się częścią sułtanatu Omanu. W pierwszej połowie XIX wieku sułtan Omanu - Said przeniósł na wyspę swoją siedzibę z Muskatu. Za jego panowania nastąpił rozkwit handlu i upraw. Powstały nowe plantacje przypraw, szczególnie goździków. Ich zapach unosi się tu zresztą do dziś. W tym czasie Zanzibar stał się też głównym miejscem handlu niewolnikami. W 1890 roku Brytyjczycy przejęli kontrolę nad wyspą, która odzyskała niepodległość dopiero w roku 1963. Rok później, po połączeniu z Tanganiką, powstała Zjednoczona Republika Tanganiki i Zanzibaru - Tanzania.
Klimat
Krótka pora sucha przypada na styczeń, luty i marzec. Wówczas na Zanzibarze trwa lato, a temperatury powietrza w ciągu dnia osiągają nawet 35°C. Wieczorami temaperatura obniża się tylko nieznacznie. Woda w morzu jest tak ciepła, że niektórzy żartują, iż pływając można się spocić! Na wyspie trwa wtedy szczyt sezonu turystycznego. Pory suche przeplatają się z deszczowymi, również długą i krótką. Długa wstępuje od końca marca do końca maja i charakteryzuje się silnymi, wielogodzinnymi opadami deszczu. Co nie oznacza, że pada codziennie. To najmniej tłoczny okres na Zanzibarze. Krótka pora deszczowa jest mniej regularna, najcześciej przypada na listopad. Czasmi koniec października.
Występowanie pór suchych i deszczowych powiązane jest z wiejącymi w tej części świata monsunami: północnym (zwanym "kaskazi") - w grudniu i styczniu, oraz południowym (zwanym "kusi") - od czerwca do sierpnia.
Dzień na Zanzibarze trwa około 12 godzin. Słońce wschodzi tu i zachodzi mniej więcej o tej samej porze przez cały rok (wschód - ok. 6:30, zachód - ok. 18:30).
Mieszkańcy wyspy inaczej liczą czas. Pora wschodu słońca to początek dnia, a więc godzina 1:00 rano (7:00 czasu środkowoeuropejskiego). Godzina 2:00 rano czasu suahili to 8:00 naszego czasu i tak aż do godziny 12.00 czasu suahili, czyli 18.00 czasu europejskiego. Wtedy zapada zmrok i znów jest godzina 1:00, ale wieczorem, czyli nasza 19.00. Umawiając się z tubylcami warto więc doprecyzować według jakiego czasu!
Roślinność i zwierzęta
Jak przystało na tropiki, Zanzibar zdobią smukłe palmy kokosowe. Wyspa zachwyca piaszczystymi plażami i bujną zielenią. Bananowce, drzewka papai, trawa cytrynowa, masywne goździkowce i mangowce - wszystko jest na wyciągnięcie ręki. Przy rozstajach dróg prężą się olbrzymie baobaby, a wybrzeże przed inwazją oceanu chronią namorzyny, wśród których żyją liczne skorupiaki, ptaki i motyle. Po plaży biegają kraby pustelniki, a w czasie odpływu morze odsłania jeżowce i poletka wodorostów. Szczególny urok ma kilkukilometrowa aleja mangowców na południu wyspy. Legenda mówi, że drzewa kazała zasadzić zanzibarska księżniczka Bi Khole, najpiękniejsza córka sułtana Saida. Każde drzewo upamiętnia jednego kochanka, którego po zakończonym romansie zabijała, aby nie zdradził tajemnicy ich związku.
Wyspa słynie z uprawy przypraw, szczególnie goździków, cynamonu, gałki muszkatołowej i czarnego pieprzu. Rośnie tu także kardamon, wanilia, kurkuma, imbir, papryczki chili. Do głównych zanzibarskich towarów eksportowych należą kokosy, goździki, rafia i wodorosty, uprawiane przez kobiety w płytkich przybrzeżnych wodach.
Kuchnia
Kuchnia zanzibarska to połączenie tradycji kulinarnych różnych kultur. Możemy w niej odnaleźć smaki afrykańskie, hinduskie i arabskie. Podstawą są świeże ryby, owoce morza i przyprawy korzenne. W lokalnych potrawach nie może zabraknąć imbiru, chili oraz mleka kokosowego. Mieszkańcy Zanzibaru jedzą także czerwoną fasolę, maniok, platany, słodkie ziemniaki. Dodatkiem do dań jest głównie ryż, ugali - papka z mąki maniokowej lub kukurydzianej, albo placki chapati. Do najpopularniejszych potraw należą:
- Biryani - aromatyczny ryż zapiekany z mięsem i warzywami;
- Samosy - smażone w głębokim tłuszczu trójkątne pierożki z nadzieniem warzywnym lub mięsnym;
- Mandazi - podstawa zanzibarskiego śniadania - rodzaj pączków w kształcie trójkąta, smażonych w głębokim tłuszczu;
- Pilaw - ryż basmati gotowany z ziemniakami i przyprawami: czosnkiem, cebulą, cynamonem, goździkami, kuminem, pieprzem, kurkumą; czasami z dodatkiem kurczaka lub ryby;
- Kachumbari - sałatka ze świeżych pomidorów, z czerwoną cebulą i chili, doprawiona solą i sokiem z limonki;
- Mchicha - różne odmiany szpinaku, duszone w mleku kokosowym, z dodatkiem cebuli, pomidorów, świeżej papryczki chili;
- Zupa urojo - bulion z kawałkami mięsa, ziemniaków, smażonych wiórków manioku i jajkiem na twardo, doprawiony sokiem z limonki, chili oraz kurkumą;
- Mishkaki - małe szaszłyki z wołowiny podawane najczęściej z pikantno-kwaskowym sosem z tamaryndowca.
Zanzibar jest rajem dla miłośników egzotycznych owoców. Na targach można kupić pachnące mango, papaje, ananasy, jackfruity, rambutany, avocado. Doskonałe na sok pomarańcze, a także cytryny, limonki, mandarynki, grejpfruty. Gdy podczas wycieczki złapie nas głód, możemy sięgnąć po jeden z wielu gatunków bananów. Pragnienie natomiast ugasi świeżo wyciskany sok z trzciny cukrowej albo woda kokosowa, pita przez słomkę prosto z zielonego orzecha, nazywana tu często "zanzi colą".
